Je hond is je maatje, je trouwe schaduw. Juist daarom voelt het zo wrang als die schaduw verandert in een hijgende, jankende of sloopgrage tornado zodra jij de deur uitgaat. Misschien plan je al je uitjes weken van tevoren omdat je oppas moet regelen. Misschien staat de buurvrouw al zuchtend klaar als je thuiskomt. Of misschien heb je alles geprobeerd – een Kong, Bachbloesem, een bench en geeft iedereen zijn mening, terwijl jouw buikpijn steeds groter wordt.
Verlatingsangst is meer dan “hij moet er maar aan wennen”. Het is een echte angststoornis die zich in het hondenbrein vastbijt en die jullie leven behoorlijk ontwricht. Het goede nieuws? Er is een oplossing, maar niet de quick fix die je misschien hebt gehoopt. Als paraveterinair, hondengedragsdeskundige en internationaal gecertificeerde coach op het gebied van verlatingsangst zie ik de rauwe werkelijkheid én de lichtpuntjes. In deze blog neem ik je mee in de oorzaken, de symptomen en een concreet stappenplan, zodat je straks niet alleen een hond hebt die zich veilig voelt, maar ook zelf weer vrij kunt ademen. Geen poespas, wel de waarheid.
Wat is verlatingsangst precies?
Verlatingsangst is geen ondeugendheid, koppigheid of “hij heeft gewoon teveel aandacht gehad”. Het is een angststoornis waarbij de hond paniek ervaart zodra hij gescheiden wordt van zijn verzorger. Dat komt door een diepgeworteld overlevingsinstinct: honden stammen af van wolven, die als roedeldieren alles samen doen. Alleen zijn betekent voor een hond onveiligheid, een risico op zijn kans van overleven. Is dat een reële gedachtegang? Nee, zeker niet in onze mensenwereld, echter zo werkt het brein van een hond niet. Zijn hersenen zijn gebouwd om gevaar te signaleren en bedreigingen te overleven, hiervoor gebruiken ze gedrag. Iedere keer dat je hond in paniek raakt als jij weggaat, versterken de hersencircuits die “bang om alleen te zijn” aansturen. Vandaar dat het gedrag wat we zien vaak ook steeds heftiger wordt wanneer je jouw hond hier steeds aan bloot stelt en niet een gedegen verlatingsangst-training toepast.
Het is belangrijk om ook medische factoren uit te sluiten, deze spelen vaak een grote rol in gedragsproblemen. Als paraveterinair kijk ik daarom naar het totaalplaatje. Dit maakt mijn benadering ook uniek, want alle factoren zijn van belang als we tot een oplossing willen komen.
Wil jij weten welke veelgehoorde adviezen bij verlatingsangst juist averechts werken en de angst van je hond verergeren?
Download dan nu mijn gratis e-book: “De verborgen wereld van verlatingsangst”. Naast het e-book ontvang je direct meerdere gratis lessen die je meer inzicht geven én je alvast de eerste concrete stappen laten zetten in de aanpak van verlatingsangst.
De vormen van Verlatingsangst
Verlatingsangst wordt in de wetenschap “separation related behaviour” (SRB) genoemd. Het is niet simpelweg stoutheid of koppigheid, maar een stress‑ en paniekstoornis. Een hond met verlatingsangst toont één of meerdere symptomen zoals overmatige uitgelatenheid bij je terugkomst, staren naar de voordeur, onrustige vocalisatie, vernielingen of onzindelijkheid.
We onderscheiden verschillende vormen van verlatingsangst dit zijn de grootste vormen:
Separation anxiety:
👉 ik wil jou en alleen jou bij me hebben.
Dit is de klassieke vorm: de hond raakt in paniek omdat jíj er niet bent. Het gaat niet om het alleen zijn op zich, maar om de scheiding van een specifieke persoon.
Deze honden zijn vaak prima met andere mensen of honden erbij, zolang hun ‘persoon’ maar niet vertrekt. Ze zijn extreem gehecht en hebben moeite met elke vorm van afstand.
Isolatieangst (isolation distress)
👉 Als ik maar niet alleen ben.
Bij deze vorm is de hond bang voor het alleen zijn, ongeacht wie er weg is. Zolang er maar iemand (mens of soms zelfs hond) bij hem is, blijft hij rustig. Het draait hier dus minder om hechting aan één specifieke persoon en meer om de angst voor totale afzondering.
Overige vormen: frustratie, verveling of medische triggers
👉 Ik kan hier niks mee of ik heb geen geduld.
Niet alle ‘alleen-thuis-problemen’ zijn angstgerelateerd. Sommige honden:
- gaan slopen uit verveling
- raken gestrest door pijn, jeuk of een medisch probleem
- laten gedrag zien uit frustratie omdat er iets gebeurt wat ze niet begrijpen of kunnen beïnvloeden (zoals je vertrek)
Deze vormen vragen een heel andere aanpak. Daarom starten we altijd met observatie en het zorgvuldig analyseren van het gedrag vóór we gaan trainen.
Is het wel verlatingsangst? Symptomen herkennen
Niet iedere hond die blaft als je naar het toilet gaat heeft verlatingsangst. Let op de combinatie en intensiteit van signalen. Ik heb een overzicht gemaakt met verschillende gedragingen die je kan waarnemen bij een hond met verlatingsangst in verschillende gradatie. Je kan deze zo opslaan op je apparaat. Download hem hier: Checklist gedragingen verlatingsangst
Herken je meerdere van deze signalen en treedt het gedrag uitsluitend op als jij er niet bent? Dan is de kans groot dat verlatingsangst speelt. Twijfel je? Laat een camera meelopen; videobeelden maken onzichtbare stress zichtbaar.
👉 Twijfel je of je hond echt verlatingsangst heeft of iets anders speelt?
In mijn individuele gedragsbegeleiding of in mijn online begeleidingstraject onderzoek ik samen met jou de achterliggende oorzaken. Je kan een online consult afnemen waarbij je jouw eerste vragen kan stellen en ik een assessment doe met jou en je hond. Dit is een online training waarbij ik de mate van verlatingsangst kan bepalen en ook waar je nu staat in het kunnen alleen laten van je hond.
Oorzaken en risicofactoren bij verlatingsangst
Verlatingsangst ontstaat zelden uit één oorzaak. Meerdere factoren kunnen meespelen:
- Ontwikkeling: pups die nooit geleerd hebben om even alleen te zijn, kunnen later paniek ervaren. Jong geleerd is oud gedaan.
- Trauma: plotselinge veranderingen, zoals een verhuizing, langdurige opname in een pension of een echtscheiding, kunnen de angst aanwakkeren. Voor herplaatsers zie ik dit vaak terug. Daarom heb ik een aparte cursus voor pups en herplaatsers die nog niet hebben geleerd om alleen te zijn.
- Genetische aanleg: sommige rassen en individuen zijn gevoeliger.
- Verlies van controle: honden die een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben (“ik moet mijn mens beschermen”) kunnen onrustig worden als ze de controle verliezen.
- Medische factoren: pijn, artrose of hormonale aandoeningen (bv. een schildklierprobleem) verhogen stress en maken alleen blijven moeilijk.
Mythen en misverstanden: wat werkt níet bij verlatingsangst?
Veel gehoorde adviezen als “laat hem maar uitrazen” of “hij leert het vanzelf” werken averechts. Stresshormonen zoals cortisol blijven urenlang in het lichaam actief. Hierdoor raakt je hond overprikkeld en kán hij niet leren.
Stel je voor: jij hebt hoogtevrees en iemand zet je zonder voorbereiding op een balkon van de 30e verdieping. Denk je dat je daarna spontaan van hoogtes gaat houden? Precies.
Deze opmerkingen of adviezen zul je vast al wel eens gehoord hebben:
“Geef hem een botje”
“Laat hem maar uit-blaffen”
“Haal er een tweede hond bij”
“Negeer hem bij thuiskomst”
“Minder aandacht geven, hij leert het vanzelf wel”
In mijn ebook en verschillende gratis lessen geef ik je inzicht in deze populaire maar schadelijke adviezen. Je download hem gratis:
Ebook Verlatingsangst: De verborgen impact op welzijn en gezondheid
Hoe werkt het hondenbrein?
In het hoofd van een hond bevindt zich een oeroud alarmsysteem. Het limbisch systeem, met name de amygdala, slaat herinneringen aan gevaar op. Alleen gelaten worden betekende in de oertijd een reële doodsbedreiging. Ook nu reageert het brein alsof er een roofdier achter de deur staat. Stresshormonen zoals cortisol en adrenaline overspoelen het lichaam; hartslag, ademhaling en spierspanning nemen toe. Wellicht dat je nu ook begrijpt dat je hond hier aan blootstellen een aantasting is op het gebied van zijn welzijn. Maar veel baasjes willen ook hier mee aan de gang, maar hoe en met wie? Het is al super dat je hier bent en dit leest, dat betekend dat je graag dingen wilt veranderen.
Stappenplan: zo help je je hond veilig alleen zijn
Het herstel van verlatingsangst vraagt geduld, structuur en training. Dit is géén quick fix, maar wél haalbaar met de juiste aanpak. Helaas is het neerzetten van een compleet stappenplan niet te doen. Daarom vind je deze ook niet online zomaar. Elke hond is anders, elke baas, omgeving en ervaringen zijn anders. En zoals je hebt gelezen zijn er verschillende vormen van verlatingsangst waar weer een bepaalde aanpak bijhoort. Daarom wil je dit ook echt met een gecertificeerd iemand aanpakken. Even een los schema, uit de pols, dat gaat averechts werken. Want pak je het verkeerd aan, te snel of zie je dingen over het hoofd, dan maak je het alleen maar erger. Maar dit zijn de eerste basisregels:
- Start klein – begin met seconden, niet minuten.
- Vertrek-signalen – deze signalen als schoenen, jassen en sleutels passen we met een speciaal trainingsschema toe wanneer je hond een 30 minuten alleen kan zijn. In mijn gratis lessen leg ik je uit hoe dit precies zit. Dus alsjeblieft ga niet eindeloos sleutels, schoenen enz oppakken, aantrekken enz, je maakt het alleen maar erger.
- Blijf onder de stressdrempel – laat je hond niet langer alleen dan dat hij aan kan. En ja dat kan soms maar een paar seconden zijn. Maar wees gerust je kan hier op een juiste manier stappen in maken en je vrijheid en spontaniteit terug krijgen.
- Bouw langzaam op – verleng stap voor stap de tijd.
- Herhaal consequent – liever dagelijks kort, dan af en toe te lang.
Veelgemaakte fouten bij verlatingsangst
- Te snel opbouwen (“hij deed gisteren 10 minuten, dus vandaag 20”).
- Alleen training doen in drukke of onrustige periodes.
- Denken dat extra wandelen of hersenwerk alléén het probleem oplost.
- Medicatie of supplementen inzetten zonder juiste begeleiding.
- Werken met een niet gecertificeerde coach op het gebied van verlatingsangst.
Wanneer schakel je een professional in?
Het is belangrijk om begeleiding te zoeken bij een gecertificeerde coach die écht gespecialiseerd is in verlatingsangst. Een algemene gedragsdeskundige kan vaak wel wat tips geven, maar mist meestal de diepgaande kennis en het specifieke stappenplan dat hiervoor nodig is. Ik ben internationaal gecertificeerd via Julie Naismith’s SA Pro-programma, wereldwijd dé methode voor het effectief en fear free aanpakken van verlatingsangst. Daarnaast heb ik een verdiepende opleiding gevolgd bij Else Verbeek, gericht op angstproblematiek zoals vuurwerkangst. Dankzij deze extra expertise kan ik niet alleen de symptomen herkennen, maar ook de onderliggende angst écht aanpakken. Inmiddels heb ik al vele baasjes geholpen naar een leven met meer vrijheid en spontaniteit en hebben we een actieve community waarin iedereen elkaar helpt en ondersteund.
Heb je de training consequent geprobeerd maar zie je na enkele weken geen verbetering? Wordt de angst extremer of slaat je hond dicht? Wacht niet te lang, aanmodderen brengt vertraging en onnodige frustraties met zich mee.
👉 Hier vind je alle info over mijn verschillende pakketten: Verlatingsangst hond begeleiding
Maar je mag mij ook altijd mailen als je advies wilt over wat te doen, geheel vrijblijvend.
Verlatingsangst is een intens onderwerp, maar het is geen levenslang vonnis. Met kennis, geduld en een gerichte aanpak kun je jouw hond laten inzien dat alleen zijn niet gelijk staat aan gevaar. Vanuit mijn dubbele achtergrond: paraveterinair én gedragsdeskundige met een extra specialisatie op het gebied van verlatingsangst bij honden, bied ik een uniek traject waarin wetenschappelijk onderbouwde methoden en praktische tips samenkomen.
FAQ – veelgestelde vragen over verlatingsangst
Hoe weet ik of mijn hond verlatingsangst heeft?
Let op signalen als paniek bij vertrek, overmatig blaffen en onrust. Twijfel je? Ik kijk graag met je mee, mail mij even voor de mogelijkheden.
Kan een hond zelf over verlatingsangst heen groeien?
Nee, dit gaat zelden vanzelf over. Zonder training wordt het vaak erger.
Helpt een tweede hond?
In de meeste gevallen niet. De angst zit in het alleen-zijn, niet per se in het gezelschap. Het gevaar is dat je 2e hond dit gedrag over gaat nemen.
Is verlatingsangst een gedragsprobleem of een medisch probleem?
Beide kunnen meespelen. Daarom kijk ik altijd ook naar de medische kant.
Hoe lang duurt het voordat mijn hond over zijn verlatingsangst heen is?
Dat verschilt. Sommige honden maken binnen maanden grote stappen, bij anderen duurt het langer.
Wil jij écht aan de slag met de verlatingsangst van je hond?
👉 Kijk wat ik voor je kan betekenen en krijg een compleet stappenplan, praktische oefeningen én begeleiding.
Samen zorgen we dat jouw hond weer ontspannen alleen kan zijn en jij ook.
