De complete gids voor speuren met honden: Alles wat je moet weten
De complete gids voor speuren met honden: Alles wat u moet weten
21 april 2024 
10 min. leestijd

De complete gids voor speuren met honden: Alles wat u moet weten

Welkom bij de uitgebreide gids over speuren met honden, een fascinerende activiteit die zowel mentale als fysieke voordelen biedt voor uw huisdier. Speuren versterkt de band tussen hond en eigenaar en maakt gebruik van de natuurlijke instincten van de hond. Deze gids zal u voorzien van alle noodzakelijke informatie over de benodigde materialen, het begrip van de werking van de hondenneus, en hoe u kunt beginnen met speuren. Enthousiast geworden na het lezen van deze blog? U bent van harte welkom om een professionele speurles te boeken om uw vaardigheden en die van uw hond te optimaliseren.


Boek hier jouw voordelige proefles

 

Wat is Speuren?


Speuren is een activiteit waarbij honden hun geurvermogen gebruiken om bepaalde geuren of voorwerpen te vinden. Dit kan variëren van het volgen van alleen een menselijk spoor tot het zoeken naar voorwerpen met een specifieke geur of de combinatie van beide. Het is een natuurlijke bezigheid voor honden, aangezien hun neus een van de meest krachtige zintuigen is.

 

Het beste zintuig van de hond, zijn neus

Voordelen van Speuren


1. Mentale stimulatie: Het houdt de geest van de hond scherp en gefocust.

2. Fysieke uitdaging: Het zorgt voor goede lichaamsbeweging, afhankelijk van de intensiteit van het speuren. Ook voor de eigenaar is het gezonde sport omdat er sprake is van genoeg lichaamsbeweging.

3. Versterking van de band: Werken als een team verhoogt het vertrouwen en de verbinding tussen u en uw hond. Naarmate u vordert in u lessen worden de sporen steeds moeilijker en zal u echt moeten samenwerken met u hond om van punt A naar punt B te komen.

4. Stressvermindering: Actieve betrokkenheid in een taak vermindert stress en opgebouwde energie bij honden.


Wat is nou een spoor?


Wanneer we het hebben over speuren met honden, is het essentieel om te begrijpen wat een spoor precies inhoudt en hoe honden deze gebruiken om hun doelen te bereiken. Een spoor bij speuren is niet alleen een pad dat een persoon heeft afgelegd, maar een complexe combinatie van verschillende elementen die honden kunnen detecteren en volgen. Dit begrip is cruciaal voor het effectief trainen en uitvoeren van speuractiviteiten.

 

Vier cruciale elementen van een spoor


1. Persoonlijke geur: Dit is de unieke geur die een persoon achterlaat, die bestaat uit zweet, oliën, huidschilfers en nog meer. Elke persoon heeft een onderscheidende geur, en honden zijn uiterst bekwaam in het onderscheiden van deze persoonlijke geuren tijdens het speuren.

2. Bodembeschadiging: Als een persoon over een oppervlak loopt, veroorzaakt dit kleine maar detecteerbare beschadigingen in de bodem. Deze beschadigingen kunnen subtiele geurveranderingen veroorzaken die honden kunnen opmerken. Tijdens het speuren leert een hond om deze verstoringen te herkennen als onderdeel van het te volgen spoor.

3. Vegetatiebeschadiging: Soortgelijk aan bodembeschadiging, wanneer de vegetatie zoals gras of bladeren wordt verstoord, laat dit ook geurmarkeringen achter. Honden gebruiken deze beschadigingen om de richting en het pad van het spoor te volgen.

4. Omgevingslucht: De omgevingslucht draagt verschillende geuren met zich mee, inclusief de geurdeeltjes van het spoor. Honden zijn getraind om deze geuren te onderscheiden en te volgen, zelfs wanneer ze vermengd zijn met andere omgevingsgeuren.


Bij speuren met honden is er sprake van vegatatiebeschadiging


Het gebruik van sporen bij speuren

 

Tijdens het speuren gebruikt een hond al deze informatie om een pad te volgen dat door een persoon is achtergelaten. Door te leren hoe een hond reageert op elk van deze elementen, kunnen trainers effectievere speurtrainingen ontwikkelen. Ook helpt dit de instructeur en hondeneigenaren om beter te begrijpen hoe hun honden werken en hoe ze hun vaardigheden tijdens het speuren optimaal kunnen benutten.

 

Het begrijpen van het spoor is dus een cruciaal concept in het speuren net als het begrijpen van het gedrag van je hond op en buiten het spoor. Door de subtiele nuances van een spoor en het gedrag van je hond te herkennen en te gebruiken, kunnen speurhonden opmerkelijk effectief zijn in het volgen van hun doelen.


Bodembeschadiging speuren honden

 

Factoren die invloed hebben op speuren

 

Bij het speuren met honden zijn er verschillende externe factoren die de effectiviteit en nauwkeurigheid van het speurwerk kunnen beïnvloeden. Het is essentieel voor de instructeur en hondeneigenaren om deze factoren te begrijpen, zodat ze de speuractiviteiten onder de meest gunstige omstandigheden kunnen plannen. Hieronder bespreek ik enkele van de belangrijkste factoren die invloed hebben op het speuren.

 

Weersomstandigheden

 Het weer speelt een cruciale rol bij het speuren. Regen kan bijvoorbeeld geuren wegspoelen of juist versterken, afhankelijk van de intensiteit en duur. Sterke wind kan geuren verspreiden en verdunnen, waardoor het voor honden moeilijker wordt om het spoor nauwkeurig te volgen. Optimale speurcondities zijn vaak op dagen met lichte bewolking, dauw en weinig wind, waardoor geuren langer blijven hangen en makkelijker te volgen zijn.

 

Soort bodem/ondergrond

 De ondergrond waarop het spoor ligt, beïnvloedt ook hoe goed geuren bewaard blijven. Zachte bodems zoals zand of vochtige aarde houden geuren langer vast dan harde oppervlakken zoals asfalt of beton. In gebieden met veel vegetatie kunnen geuren zich verzamelen en vasthouden in de vegetatie, wat het voor honden gemakkelijker maakt om te speuren.

 

Versheid/Oudheid van het spoor

 De tijd die verstreken is sinds het spoor werd gemaakt, is ook van groot belang. Nieuwere sporen zijn over het algemeen gemakkelijker te volgen omdat de geuren sterker zijn. Naarmate een spoor ouder wordt, beginnen de geuren af te nemen en kan het voor honden moeilijker zijn om het pad nauwkeurig te volgen. Speurhonden worden vaak getraind om zowel verse als oudere sporen te volgen, afhankelijk van de vereisten van hun werk.

 

Omgeving

 De omgeving waarin het speuren plaatsvindt, kan ook een belangrijke factor zijn. Stedelijke omgevingen bieden verschillende uitdagingen met veel verstoringen door menselijke activiteit en andere geuren. Landelijke gebieden kunnen makkelijker zijn voor speurwerk, maar ook hier kunnen factoren zoals wilde dieren en natuurlijke geuren het speuren beïnvloeden.

 

Het begrijpen van deze factoren en hoe ze het speuren beïnvloeden, is essentieel voor iedereen die betrokken is bij speuractiviteiten. Door training en ervaring kunnen speurhonden leren om te gaan met verschillende omstandigheden en toch effectief functioneren binnen hun speurwerk.



Benodigdheden voor speuren

 

Voordat u begint met speuren, is het belangrijk om de juiste uitrusting te hebben. Hier is een lijst van essentiële materialen:

 

Speurtuig

Een goed speurtuig moet comfortabel zitten en uw hond voldoende bewegingsvrijheid geven tijdens het speuren. Het tuig mag geen druk uitoefenen op de nek en schouders van de hond. Ook moet uw hond een goede halsband om hebben.

 

Lijn voor speuren

Gebruik een lange, duurzame lijn die uw hond de vrijheid geeft om te bewegen, maar u nog steeds controle geeft. Een lijn van 10 tot 15 meter is ideaal voor speurwerk. De lijn moet een minimale lengte hebben van 5m maar de voorkeur ligt op zeker 10m.

 

Geurvoorwerpen

Begin met eenvoudige voorwerpen zoals spijkerstof die gemakkelijk geuren absorberen. Deze voorwerpen kunnen gebruikt worden om een spoor uit te zetten.


Voorwerpen 

Op het spoort worden verschillenden voorwerpen neergelegd waar de geur aanzit die de hond moet volgen. Dit kunnen houtjes zijn maar ook sleutels, zonnebrillen, kwasten, mutsen en ga zo maar door.

 

Beloningen

Zorg altijd voor lekkernijen of speeltjes om uw hond te belonen na het succesvol volgen van een spoor. Dit versterkt het positieve gedrag. Deze snoepjes moeten echt een hoge waarde hebben voor uw hond. Droge brokjes die hij normaal krijgt zullen niet voldoen. Het formaat is ook belangrijk, de hond moet de snoepjes makkelijk weg kunnen krijgen.

 

Weerbestendige kleding

Aangezien speuren vaak buiten plaatsvindt, is het belangrijk om kleding te dragen die geschikt is voor alle weersomstandigheden, zodat u comfortabel blijft tijdens de trainingssessies. Goede schoenen geschikt voor verschillende ondergronden is daarbij uiteraard heel belangrijk.


Een goed tuig is belangrijk bij het speuren

 

Speuren voor alle leeftijden en rassen

 

Speuren is geschikt voor honden van alle leeftijden en rassen. Van pups tot oudere honden, speuren kan worden aangepast aan het energieniveau en de fysieke mogelijkheden van elke hond. Jonge honden kunnen leren om hun natuurlijke driften op een constructieve manier te gebruiken, terwijl oudere honden kunnen genieten van de mentale stimulatie zonder fysiek overbelast te raken. Bovendien biedt speuren voor rassen variërend van de kleinste chihuahua tot de grootste Sint-Bernard een zinvolle activiteit die hun specifieke vaardigheden benut.

 

Aanpassingen voor verschillende rassen en leeftijden

Voor jonge honden beginnen we met korte, eenvoudige sporen die gemakkelijk te volgen zijn, wat helpt bij het bouwen van vertrouwen. Voor oudere honden, die misschien minder mobiel zijn, kunnen sporen korter en minder fysiek veeleisend zijn, zodat ze geen ongemak ervaren. Ook voor kortsnuitige honden zal het spoor moeten worden aangepast.


speuren is geschikt voor alle hondenrassen en elke leeftijd

 

Verschillen tussen Sportspeuren, Praktijkspeuren en Mantrailing


Er zijn verschillende vormen van speuren. Op het internet worden sommige termen nog wel eens door elkaar gehaald. Hieronder de verschillende dicipline's.


Sportspeuren

Bij sportspeuren volgt de volgt de hond voornamelijk een spoor puur op bodembeschadiging. De hond moet het spoor exact volgen, zo strak mogelijk, wat nauwkeurigheid en discipline vereist. De neus van de hond zal strak bij de grond zijn.

 

Mantrailing

Bij mantrailing focust de hond zich op het volgen van de geur van een specifieke persoon. Deze persoon verstopt zich ergens en de hond moet de betreffende persoon opzoeken in verschillende omgevingen.

 

Praktijkspeuren

Praktijkspeuren is eigenlijk een combinatie van sportspeuren en mantrailing. De hond moet niet alleen een persoon vinden maar ook de voorwerpen die deze persoon onderweg heeft achtergelaten. Er komt wat meer techniek kijken bij het aanleren en meer secuurheid bij het volgend van het spoor dan bij mantrailing. Ook de voorwerpen die op het spoor liggen zijn namelijk belangrijk, niet alleen het einddoel.


Hond een verwijzing aanleren speuren

 

Speuren als therapie voor honden met gedragsproblemen


 Speuren kan een uitermate geschikte activiteit zijn voor honden met gedragsproblemen. Het biedt een uitlaatklep voor overtollige energie en helpt gedragsproblemen zoals angst, hyperactiviteit en agressie te verminderen door de focus en het zelfvertrouwen van de hond te verbeteren.

 

Voorbeelden en Voordelen 


- Hyperactieve honden: Speuren helpt hyperactieve honden hun energie op een constructieve manier te gebruiken. Door zich te concentreren op een taak, leren ze hun energie te kanaliseren en kalm te blijven.

- Angstige honden: Door succesvolle speurervaringen bouwen angstige honden vertrouwen op in hun omgeving en in hun begeleiders. Dit vermindert angst en bevordert een stabielere gemoedstoestand.

- Agressieve honden: Speuren kan helpen agressie om te buigen door een positieve interactie met de omgeving en andere mensen tijdens gecontroleerde speuractiviteiten te bevorderen.

 

Detectie-Speuren bestaat niet! 


De term "detectie-speuren" komt vaak voor in online discussies en artikelen, maar dit is eigenlijk een foutieve benaming die geen basis heeft in de praktijk van het speuren met honden. In werkelijkheid bestaan er duidelijke en belangrijke verschillen tussen detectiewerk en speuren, en hieronder leg ik uit waarom "detectie-speuren" niet bestaat.

 

Detectiewerk Versus Speuren 


Detectiewerk: Dit verwijst naar het proces waarbij honden specifiek getraind worden om bepaalde stoffen of materialen te identificeren, zoals drugs, explosieven, of zelfs bepaalde ziektes. Detectiehonden worden gebruikt in een breed scala van beveiligings-, gezondheids- en reddingsoperaties. Deze honden krijgen een specifieke opleiding om te reageren op bepaalde geuren en geven een passieve of actieve indicatie wanneer ze de geur detecteren. Er is dus sprake van een aangeleerde lucht. Er is geen sprake van een spoor, ook is de intensiviteit is veel hoger voor de neus dan bij het speuren.

 

Speuren: Speuren is het volgen van een spoor door een hond om een persoon of object(en) te lokaliseren op basis van de geur die achtergelaten wordt door die persoon of een object. De hond moet dus niet kunnen speuren op maar 1 lucht maar moet meerdere luchten kunnen herkennen. Er is dus ook geen sprake van een aangeleerde lucht zoals bij detectie. Bij speuren ruikt de hond de geur al van nature. Speuren is wat minder intensief voor de neus in vergelijking met detectie.

 


Waarom "Detectie-Speuren" niet bestaat


De verwarring ontstaat vaak doordat beide disciplines gebruikmaken van de gevoelige reukzin van honden. Echter, de training, de uitvoering en de doelen van detectiewerk en speuren zijn fundamenteel anders. Detectiewerk is zeer gespecialiseerd en vereist dat honden leren om te reageren op een specifieke geur, ongeacht het spoor. Speuren daarentegen is gericht op het volgen van een spoor over een afstand, waarbij de hond de algemene geur van een persoon of object volgt.

 

Het gebruik van de term "detectie-speuren" kan leiden tot verwarring en misverstanden over de werkelijke vaardigheden en training van een hond. Het is belangrijk voor trainers, hondeneigenaren en professionals in de industrie om nauwkeurige en duidelijke termen te gebruiken om de specifieke vaardigheden en training van hun honden correct te beschrijven.

 

Boek een Speurles

 

Enthousiast geraakt? Ik nodig u uit om een professionele speurles te boeken, waarbij ervaren trainers u zullen begeleiden door de beginselen van het speuren. Als gecertificeerd instructeur bij de Nederlandse Speur en detectiebond help ik u graag verder.

 

U leest er meer over op mijn pagina: Boek een speurles

 

Conclusie

 

Speuren biedt talloze voordelen voor honden van alle rassen en leeftijden en is bijzonder heilzaam voor honden met gedragsproblemen. Met de juiste uitrusting, kennis, en training, kan uw hond leren om een bekwame speurhond te worden.

Over de schrijver
Martine van Harberden is de oprichter van 4Paws Hondenbegeleiding, waar zij haar uitgebreide ervaring als hondengedragscoach, SA PRO Trainer (gespecialiseerd in verlatingsangst) en gecertificeerd speurinstructeur ten dienste stelt. Haar unieke vaardigheden helpen eigenaren om samen met hun hond een nog beter team te vormen. Martine's achtergrond als paraveterinair verrijkt haar vermogen om diepgaande begeleiding te bieden bij het aanpakken van gedragsproblemen, waardoor ze een essentiële schakel vormt in de relatie tussen hond en eigenaar. Haar professionele begeleiding is gericht op het versterken van de band tussen hond en baas, wat essentieel is voor een gelukkig en gebalanceerd leven samen.